Wat is jullie visie over het woonbeleid van de toekomst?
Zowel de huur- als koopprijzen stegen de laatste dertig jaar sterker dan de lonen. Zowel huren als kopen is dus duurder geworden. Veel duurder. Daardoor is het moeilijker geworden voor starters om te kopen en voor huurders om te sparen. De onderkant van de huurmarkt is al helemaal in crisis. Zo zien we dat steeds meer huurders moeten besparen op noodzakelijke uitgaven zoals voeding, kleding of verwarming om hun huur nog te kunnen betalen. Dat kan niet de bedoeling zijn. Voor ons is een betaalbare woning een recht, geen gunst. Wij wensen de woningmarkt daarom weer te richten op de basis: een betaalbare woning voor iedereen. Meer concreet betekent dit: meer kansen voor starters, minder voor tweede verblijvers. Meer betaalbare huur, minder huisjesmelkerij. Meer kwaliteit, minder noodhuur.
Hoe wil uw partij de private huurmarkt kwaliteitsvoller en betaalbaarder maken?
Ten eerste willen we het verbod op huurindexering van slecht geïsoleerde woningen opnieuw invoeren. Dit moedigt de verhuurder aan om te renoveren en zorgt ervoor dat de huurder in tussentijd wordt gecompenseerd voor de hoge energiefactuur van zijn energieverslindende woning. Ten tweede willen we dat verhuurders bij nieuwe contracten de marktprijs respecteren. Door een correcte prijs te eisen, halen we de huisjesmelkers eruit en zorgen we ervoor dat de algemene stijging van de huurprijzen wordt afgeremd. Ten derde willen we verhuurders fiscaal stimuleren om te renoveren. We prefinancieren ook een deel van die renovatie-inspanning als overheid, waarbij we verzekeren dat het energievoordeel groter is dan de terugbetaling van de renovatie waardoor de koopkracht van de bewoner/huurder stijgt. Tot slot zorgen we als overheid voor extra betaalbaar huuraanbod.
Hoe wil uw partij de toegang tot de private huurmarkt bevorderen?
We brengen de huurwaarborg terug van 3 naar 2 maanden huur. Daarnaast voeren we praktijktesten in die het mogelijk maken om de discriminerende verhuurder individueel te sensibiliseren en bij herhaaldelijke overtredingen te bestraffen. We maken tegelijk werk van een instrument dat de huurder beoordeelt op basis van objectieve parameters.
Hoeveel extra sociale woningen wil uw partij de volgende legislatuur realiseren en op welke manier zal u dit doen?
Wij willen een stelselmatige groei creëren die leidt tot 115.000 extra sociale huurwoningen tegen 2050. We doen dit door woonmaatschappijen zekerheid te geven over de financiering op de lange termijn en door hen te ondersteunen via een centrale pool van architecten, ingenieurs, ruimtelijke planners en projectbegeleiders waar woonmaatschappijen vrij beroep op kunnen doen. Dit biedt hen de mogelijkheid om op korte termijn in te spelen op een capaciteitsgroei. We verbinden ons ook in de begroting aan dit groeipad richting 115.000 extra sociale huurwoningen. Zo voorzien we de kosten van de bouw op kruissnelheid meteen in de begroting. Het geld dat in de eerste jaren niet naar bouw of renovatie kan gaan, wordt ingezet om de toekenning van de huurpremie uit te breiden van 4 jaar naar 2 jaar op de wachtlijst voor sociale huur. Deze beide budgetten zijn namelijk communicerende vaten: hoe meer sociale woningen, hoe minder mensen huurpremie nodig hebben en omgekeerd.
Hoe wil uw partij de sociale huurprijzen betaalbaarder maken?
Wij vinden dat iedereen recht heeft op een menswaardig inkomen, een inkomen dat volstaat om alle noodzakelijke uitgaven te doen, waaronder uiteraard de huur. Puur voor de sociale huurprijs is het belangrijk dat de sociale huurder minder dan 30% van het inkomen aan huur moet uitgeven (betaalbaarheidsgrens). Vandaag betaalt een sociale huurder gemiddeld ongeveer 22% van zijn inkomen aan huur. Dat moet zo blijven. De sociale huurders die alsnog onvoldoende overhouden, ondersteunen we via het inkomen. In dat opzicht zijn we voorstander van het REMI-systeem dat op basis van de uitgaven en samenstelling van een gezin berekent hoeveel dit gezin nodig heeft om menswaardig te leven. Bij sociale huurders volstaat het inkomen – door de lagere huurprijs – vaker dan bij private huurders, maar ook bij sociale huurders moeten we dus het inkomen verhogen indien de uitgaven te hoog liggen.
Hoe wil uw partij dak- en thuisloosheid uitbannen voor Vlaanderen?
Dak- en thuislozen hebben nood aan een stabiele woonsituatie: eerst een dak, dan de rest. Een eigen woning haalt hen uit de dagelijkse overlevingsmodus en biedt de mentale rust om vooruit te kijken. Vanuit die woonstabiliteit kan een intensieve begeleiding richting fysiek en mentaal herstel, sociale re-integratie en werk worden opgestart. De formule ‘Housing First’, die uitgaat van deze visie, wordt reeds enkele jaren toegepast in ons land en is zeer succesvol: 90% blijft gehuisvest na 2 jaar. Het probleem is dat vandaag vanop verschillende niveaus middelen voor Housing First worden vrijgemaakt, zonder enige coördinatie. De financiering is vaak ook op projectbasis en niet structureel. Daarom pleiten we voor een concreet plan inzake de uitbouw van Housing First met structurele financiering. Verder zorgen we voor permanente nachtopvang en een structurele financiering voor periodieke telling van dak- en thuislozen, zodat de beleidsmiddelen doelgerichter en effectiever kunnen worden ingezet.