Woonopstand in Nederland
Gepost op 2021-10-12Na een succesvol Woonprotest op 12 september in Amsterdam volgt op 17 oktober een Woonopstand in Rotterdam. De woonthematiek is in Nederland helemaal terug van nooit weggeweest. Ondanks het vele voorbereidingswerk nam Mustapha Eaisaouiyen, een van de trekkers van de Woonopstand, de tijd om ons uit te leggen hoe de protestbeweging vorm krijgt en waarom dit zo belangrijk is.
Eerst het Woonprotest in Amsterdam en binnenkort de Woonopstand in Rotterdam. Wat is er aan de hand in Nederland?
Op een gegeven moment is de emmer vol. Mensen kunnen het niet blijven slikken en komen in opstand. Bij ons persoonlijk was de aanzet een brief die de Verenigde Naties stuurde naar de Nederlandse regering over mensenrechtenschendingen in onze buurt.
De VN riep op om sloopplannen in de tweebosbuurt, waar ik vandaan kom, stop te zetten en serieus met bewoners in gesprek te gaan. Want nu bepalen de stad en de corporatie wat er zal gebeuren met de wijk terwijl de bewoners pas als laatste geïnformeerd worden. Dat druist in tegen het recht op zeggenschap. Het recht op huisvesting is niet alleen een dak boven het hoofd, maar ook wat er met dat dak gaat gebeuren.
We hadden gehoopt dat de brief van de VN serieus genomen zou worden. Maar toch gingen de stad en de woningcorporatie gewoon door. Dat frustreert enorm. Er zouden zogenaamd geen mensenrechten geschonden zijn. Onze burgemeester wuifde het weg en bagatelliseerde het zelfs. Hij zei dat mensenrechtenschendingen niet gebeuren in zijn stad en dat zo’n dingen enkel voorkomen in steden als Karachi, Mumbai of in Zuid-Afrika. Alsof mensenrechten niet geschonden kunnen worden in het Westen. Het is te triest voor woorden dat een burgemeester zulke uitspraken doet.
Je denkt dat ze een organisatie als de VN niet kunnen negeren, maar ze doen het toch. Dat heeft heel veel kwaad bloed gezet.
Met Woonopstand trekken jullie het veel breder dan de eigen situatie. Jullie zoeken ook contact met andere slachtoffers die botsen op de wooncrisis.
Klopt. Als je bepaalde zaken wil veranderen dan moet je bij de regering aankloppen en invloed uitoefenen op wat daar gebeurt. En dan heb je een mensenmassa nodig. Naar een paar mensen zullen ze niet luisteren, maar als er een paar duizenden of tienduizend zijn dan is dat anders. De krachten bundelen is essentieel om het protest te laten slagen.
De succesvolle bijeenkomst in Amsterdam moet jullie extra hoop geven.
Er werd altijd gezegd dat Nederland geen protestland is. Dat er te weinig wordt gedemonstreerd. Maar inmiddels zijn er wel 15.000 mensen op straat gekomen in Amsterdam. En dit is nog maar het begin. Nu komen Rotterdam, Den Haag en Utrecht er aan. Zo komt er een hele nieuwe beweging op gang. De mensen zijn het spuugzat.
Waar ik heel blij om ben, is dat ook de jongere generatie opstaat. Zij staan nog maar aan het begin van hun zogenaamde ‘wooncarrière’, maar kunnen gewoon nergens starten. Er is geen huurwoning en er is geen koopwoning. Er is niets. Zelfs al heb je een goede opleiding afgerond, dan nog kan je geen betaalbare woning vinden. Samen met andere gemarginaliseerde groepen zoals daklozen en arbeidsmigranten worden jongeren heel hard getroffen. Ook mensen die mindervalide zijn hebben het erg moeilijk.
Jullie slagen erin om al die groepen bijeen te brengen en tot een gemeenschappelijk eisenpakket te komen.
We hebben 9 eisen geformuleerd waarmee we het recht op huisvesting in de praktijk willen brengen. Dat recht staat trouwens ingeschreven in de grondwet. Als je die eisen in je beleid laat terugkomen, dan heb je het probleem voor een groot stuk opgelost.
Betaalbaarheid en woonzekerheid zijn voor ons de kern. Je moet weten dat er in Nederland nu heel veel huurcontracten bestaan van tijdelijke aard. Dan ben je steeds onzeker of je in dat huis kan blijven wonen. En tegelijk ben je onzeker of de huurprijs hetzelfde zal blijven, want die kan ook veranderen. Ondertussen ben je bang om onderhoudsklachten te melden bij de verhuurder omdat je vreest dat hij dan het huurcontract niet verlengt.
Als je vertrekt van het recht op huisvesting dan sta je niet toe dat mensen dakloos worden. Dan sta je niet dat mensen gedwongen moeten verhuizen of uit hun huis gezet worden. We eisen ook minder marktwerking. Woningen zijn geen beleggingsobjecten maar een primaire levensbehoefte voor ons allemaal.
Wie is verantwoordelijk?
In principe is dat de overheid, maar die heeft het overgelaten aan de markt. Dat is falend beleid. De overheid moet opnieuw de regie voeren. We hebben opnieuw nood aan een echte minister van wonen, zoals we die vroeger hadden, met verregaande bevoegdheden. Marktpartijen denken enkel in termen van rendement en niet in oplossingen voor mensen die in woningnood zitten. De projectontwikkelaars hebben niet tot doel om zoveel mogelijk betaalbare woningen te bouwen voor zoveel mogelijk mensen.
De overheid heeft wel de opdracht om het recht op huisvesting te garanderen. Daarom eisen we meer regulering door de overheid. Nu zijn de Nederlandse woningen gereguleerd tot 752 euro, de zogenaamde liberalisatiegrens. Daarboven is het het wilde westen. Een verhuurder kan vragen wat hij wil. In deze oververhitte markt krijg je zelfs de bizarre praktijk dat huurders tegen elkaar opbieden. Als een huurwoning vrijkomt vraagt de verhuurder: wat is het jouw waard? Want een ander wil meer betalen. Zo ver zijn we nu in Nederland. Het is inmiddels zo dat je al bijna 50% kwijt bent aan huurlasten. Dat betekent dat je gaat bezuinigen op andere noodzakelijke levensbehoeftes. De huurprijzen moeten gereguleerd worden.
Is het vooral een stedelijke problematiek?
Nee het is een thematiek die leeft in heel Nederland. De problematiek vergroot zich uit in de grote steden, maar ook in de kleine steden zijn er wachttijden van 20 jaar voor een sociale huurwoning. Er zijn ook dorpskernen waar jongeren opgroeien maar er niet kunnen blijven wonen omdat het onbetaalbaar is geworden. Sommige jongeren willen wegtrekken, anderen willen blijven, maar dat is niet mogelijk want de koopprijzen zijn te hoog. Het is zeker niet enkel een stedelijk probleem.
Jullie betoging komt er tijdens een lopende regeringsvorming. Goed getimed.
Ja dat zou je zeggen. Maar het was meer bedoeld in aanloop van de volgende gemeenteraadsverkiezingen. Daar willen we ook graag invloed uitoefenen want het volkshuisvestingsbeleid is gedecentraliseerd naar de lagere overheden. Al komt het inderdaad goed uit dat er nu nog een kabinet gevormd moet worden. Ik neem aan dat ze niet doof zijn voor de protesten die er gaande zijn. Dat zou heel dom zijn.
Na Amsterdam is het nu aan jullie beurt op 17 oktober. Wat zijn de verwachtingen?
We hopen op nog meer mensen dan de 15.000 in Amsterdam. Maar we waren al tevreden met een paar duizend man. We hadden nooit verwacht dat het zo snel zou gaan. Tuurlijk wil ik er graag 20 à 25.00 zien. Dan zou ik een traantje laten. Hier strijd je voor. Je werkt hier dag en nacht naar toe. Eerst was het alleen maar voor de eigen buurt, dan alleen maar voor de eigen stad en nu landelijk. Dat had ik nooit durven denken.
Hebben jullie tips voor Vlaanderen, waar eveneens sprake is van een wooncrisis?
Mensen zijn moe, hebben vertrouwen verloren, zijn murw geslagen. Maar in opstand komen helpt. Als jij één stap zet, dan zet iemand anders een stap mee, en dan nog één en zo groeit er een beweging. En geef de moed niet op. Mensen zullen wel zeggen dat het niet zal helpen of niet zal lukken, maar als je thuis op je handen gaat zitten, dan gaat er zeker niks veranderen. Dus kom in opstand. Doe wat je kan. Niet iedereen hoeft hoogbegaafd te zijn of brieven te kunnen schrijven. Je moet soms alleen maar je gezicht laten zien en schreeuwen.