Wonen is prioriteit voor lokale besturen

Gepost op 2016-08-01

De lokale besturen zijn een belangrijke speler op de woonmarkt. Zij krijgen heel wat taken toebedeeld, zoals het voeren van een woningkwaliteitsbeleid en een leegstandsbeleid. We polsen bij Joris Deleenheer, stafmedewerker Wonen van de VVSG (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten) over de aanpak op het lokale niveau.

 

Met welke vragen over wonen zitten lokale besturen op dit moment?

We hebben een uitgebreide bevraging gedaan en daaruit bleek dat het vinden van voldoende kwaliteitsvolle, betaalbare woningen voor gemeentebesturen, burgemeesters en OCMW-voorzitters de grootste uitdaging van de toekomst is. Hoe ze als lokaal bestuur op die uitdaging kunnen inspelen is voor hen dan ook een belangrijk agendapunt.

Daarnaast stellen de lokale besturen mij ook heel wat zeer specifieke en praktische vragen, die zeer breed uiteenlopen. Ik denk bijvoorbeeld aan vragen over de regelgeving rond het referentieadres, de installatiepremie en de huursubsidie. Ook rond leegstandsbestrijding en de samenwerking met andere actoren krijgen we veel vragen binnen. Vaak willen lokale besturen weten hoe ze iets kunnen aanpakken en willen ze graag weten hoe andere besturen werken. Een mooi voorbeeld is de invoering van een verplicht conformiteitsattest. Sommige gemeentes overwegen dit en willen graag inspiratie opdoen van andere gemeentes die dit al eerder hebben beslist.

 

Op jullie Algemene Vergadering was wonen een centraal punt. Toont dat het belang van de thematiek voor de lokale besturen aan?

Zeker. Zoals gezegd bleek uit de bevraging dat het vinden van voldoende kwaliteitsvolle, betaalbare woningen voor gemeentebesturen, burgemeesters en OCMW-voorzitters de grootste uitdaging van de toekomst is. Men wil daar dus werk van maken en we menen dat lokale besturen daar als regisseur van het lokale woonbeleid en in samenwerking met andere woonactoren een rol kunnen spelen. Het valt de lokale besturen duidelijk op dat steeds meer mensen moeilijker wonen. Gemeenten krijgen daar vrij veel taken in, maar ze stoten ook vaak op hun grenzen. Veel gemeentes worstelen daarmee. De VVSG wou dit daarom onder de aandacht brengen op zijn algemene vergadering.

 

De lokale besturen zijn nu al de regisseurs van het woonbeleid. Dit wordt nog versterkt. In welke mate juichen de gemeentes dat zelf toe?

Dat hangt af van gemeente tot gemeente. De meeste gemeentes staan er positief tegenover als ze ook middelen en instrumenten krijgen om dat goed te doen. Als het echter een alibi is van Vlaanderen om te zeggen “doen jullie het maar”, onder het mom van meer bevoegdheden, zonder daar iets financieel tegenover te stellen of instrumenten aan te reiken, dan voelen ze zich wat gebruikt.

Veel lokale besturen zijn op zich wel vragende partij om een aantal zaken zelf te doen. Niet alles moet altijd opgelegd worden in vaste regels vanuit Vlaanderen. Het resultaat hangt ook soms af van de bestuurskracht en de politieke invulling van de gemeente. De bottomline is dat Vlaanderen het kader moet scheppen en dat veel lokale besturen daarbinnen willen werken mits de nodige middelen voor handen zijn.

 

Een actuele thematiek is de huisvesting van erkende vluchtelingen bovenop de reeds bestaande wooncrisis. In hoeverre zijn de lokale besturen daar klaar voor?

Lokale besturen stellen zich op dit moment vooral veel vragen. Waar en hoe gaan we iedereen huisvesten? Er zijn besturen die weinig extra instroom verwachten, terwijl andere een grotere toestroom verwachten. De uitdaging zal normaal gesproken groter zijn in de grotere steden. Maar gemeenten zijn niet alleen verantwoordelijk voor de huisvesting van erkende vluchtelingen. Ook andere actoren hebben een rol te spelen.

Ik vrees dat een aantal lokale besturen er nog niet volledig klaar voor zijn, maar merk dat de gemeenten wel naar oplossingen zoeken. Zoals het omvormen van LOI’s naar duurzame woningen, het inzetten van doorgangswoningen, woonbegeleiding organiseren samen met CAW’s, …. Er zijn zeker besturen die zelf veel initiatief nemen, maar laten we eerlijk zijn, er zijn ook gemeenten die minder actief zijn. Het zal nochtans een werk zijn dat zeer veel inzet op het terrein vraagt en is op dit moment in elke gemeente nog een zoektocht.

 

Tot slot, wat denk je dat momenteel de grootste lokale knelpunten zijn inzake wonen?

Er is nood aan een voldoende groot aanbod van goede en betaalbare woningen. En dan bedoel ik niet enkel sociale woningen, maar ook betaalbare woningen op de private huurmarkt. Puur praktisch zijn er bij lokale besturen ook voldoende middelen nodig om te kunnen werken. Alles moet nu uit de algemene pot van het lokale bestuur komen, waardoor veel woondiensten minder zijn uitgebouwd. Dankzij de intergemeentelijke initiatieven kunnen veel gemeenten wel expertise en deskundigheid inzetten, maar mocht Vlaanderen specifieke ondersteuning voorzien voor alle gemeentelijke woondiensten, dan zou dit al veel beter en sneller kunnen gebeuren.