Huurwaarborg van drie maanden is onredelijk

Gepost op 2017-05-30

Sinds 2007 mag een huurwaarborg die je op een geblokkeerde rekening stort maximaal twee maanden huur bedragen. Dit was een broodnodige maatregel om de toegang tot een private huurwoning te bevorderen. Af en toe komt de discussie over de hoogte van de huurwaarborg opnieuw bovendrijven. Ook vandaag zorgt dit voorstel voor ophef in de pers.

 

Huurwaarborg optrekken is geen optie

Nu al moeten heel wat private huurders op hun centen letten als ze een woning willen huren. Want tel het maar eens uit. Je moet 2 maanden huurwaarborg betalen en een eerste maand huur, nog voor je de eerste stap in je nieuwe huis kan zetten. Tegelijk komen er onvermijdelijk heel wat verhuiskosten op je af.

 
“Het kost al snel enkele duizenden euro’s om iets te beginnen huren. Voor veel alleenstaanden en gezinnen, zelfs met een vast inkomen, is dat in één keer enorm veel geld. Daarenboven staat de huurwaarborg van je oude woning nog steeds vast en vaak sleept het een hele tijd aan vooraleer je die terugkrijgt. Allesbehalve een verrassing dus dat uit het Groot Woononderzoek blijkt dat maar liefst 42% van alle huurders moeite heeft om zijn huurwaarborg van twee maanden neer te tellen. Dat dreigt op te lopen tot meer dan de helft indien we nu zomaar het bedrag optrekken” aldus Joy Verstichele, coördinator van het Vlaams Huurdersplatform.

 

Huurwaarborg als selectiemechanisme

Voor veel verhuurders is het vragen van een huurwaarborg een methode om te zien hoe kapitaalkrachtig de kandidaat-huurder is. Nochtans is deze maatstaf naast de kwestie. Wanneer een verhuurder de financiële draagkracht van een kandidaat-huurder wil nagaan, dan kan hij beter polsen naar de hoogte van het inkomen.
De vorm van de huurwaarborg wordt ook vaak misbruikt om kandidaat-huurders weg te selecteren of zelfs te discrimineren. Zo blijkt uit het Groot Woononderzoek dat maar liefst 36% van de verhuurders zijn woning niet wil verhuren aan iemand waarvan ze weten dat hij een huurwaarborg via het OCMW heeft geregeld.

 

Huurwaarborglening

In de conceptnota private huur en in verschillende commissievergaderingen gaf minister Homans reeds aan dat ze een huurwaarborglening wil installeren. Essentieel is dat de verhuurder niet kan afleiden dat de huurwaarborg via een lening werd bekomen. Een goed werkende huurwaarborglening heeft het potentieel om voor een deel van de huurders een oplossing te bieden. Maar zadelen we mensen die nu al te weinig overhouden om menswaardig te kunnen leven na het betalen van de huur (30,4 % van de private huurders), straks ook nog eens op met een lening om tegelijkertijd hun huurwaarborg af te betalen?

 
Bovendien roept zo’n systeem van waarborglening tal van bijkomende vragen op. Zal de waarborg voldoende snel gegeven kunnen worden? Wie zal een beroep kunnen doen op deze huurwaarborglening en welke administratieve rompslomp gaat ermee gepaard? Wat is de meerwaarde tegenover de OCMW-huurwaarborg? En niet in het minst, zullen daar extra kosten voor de huurder aan verbonden worden? “De waarborg omhoog willen stuwen tot drie maanden maar een zeer troebele huurwaarborglening voorstellen, stelt ons nog niet gerust”, aldus Verstichele.

 

Niet enkel een armoedeprobleem

We weten ondertussen dat het neertellen van de huurwaarborg niet enkel een zorg is voor mensen in armoede. Ook voor veel gezinnen die wel een standvastig inkomen hebben, maar zich geen plotse grote uitgaves kunnen veroorloven, komen hierdoor in de problemen als ze iets willen huren.
Als het inderdaad een probleem betreft waar meer dan de helft van de huurders door wordt getroffen, dringt een veralgemeende regeling zich dan niet op?

 

Centraal huurwaarborgfonds

Een uniform systeem voor alle huurwaarborgen zou tegemoet kunnen komen aan de problemen waar huurders op botsen. Huurders zouden bijvoorbeeld, al dan niet met een afbetalingsregeling, twee maanden huur kunnen storten in een centraal huurwaarborgfonds waar alle huurwaarborgen worden verzameld. Aangezien er dan maar één systeem meer zou bestaan, kan de verhuurder per definitie niet langer selecteren op de oorsprong van de waarborg.

 

Conclusie

Drie maanden huurwaarborg vragen van kandidaat-huurders kan op dit moment niet aan de orde zijn. En al helemaal niet zonder volledig uitgewerkte, flankerende maatregelen die meteen soelaas moeten kunnen bieden om de toegang tot de private huurmarkt te verzekeren. Tenslotte zijn ook verhuurders niet gebaat bij nieuwe huurders die misschien al vanaf het begin van de huur schulden moeten aangaan. En als de overheid dan toch vindt dat verhuurders recht hebben op een huurwaarborg van drie maanden huur, kan diezelfde overheid dan niet beter zelf voor die derde maand borg staan?

 

In de pers: o.a. De Morgen, De Standaard, Het Laatste Nieuws, Knack, De Tijd