Verslag bewonerscongres 2023: jongeren in de sociale huur

Gepost op 2023-06-15

Op zaterdag 3 juni verwelkomde VIVAS op haar congres 150 sociale huurders en geïnteresseerden in het provinciehuis in Antwerpen. Dit jaar was het centrale thema ‘jongeren in de sociale huur’.

VIVAS, het netwerk van sociale huurders, organiseert jaarlijks een congres voor sociale huurders in samenwerking met het Vlaams Huurdersplatform. Net zoals vorig jaar verwelkomde Danielle Vernimmen (VIVAS), woordvoerder van VIVAS, de deelnemers. In haar speech benadrukte ze het belang van een stabiele en kwaliteitsvolle woonst voor kinderen en jongeren. Dit heeft immers een serieuze impact op hun ontwikkeling en op heel veel andere levensdomeinen.

De aftrap was voor Wouter Gehre (directeur van Woonhaven). Hij stond onder meer stil bij het aandeel jongeren binnen de sociale huisvesting in Antwerpen en gaf duiding bij de versnelde toewijzing. Daarnaast wees hij op de meerwaarde van intensieve begeleiding van jongeren én het belang van duurzame partnerschappen met organisaties en verenigingen gespecialiseerd in werken met en voor jongeren.

Socioloog, rapper en jeugdwerker Fatih de Vos verraste ons met een stukje slam poetry over zijn jeugd in de Gentse rabot torens. Dit werd enorm gesmaakt door de deelnemers.
Daarna was het de beurt aan Sabine Miedema van Kind en Samenleving. Zij toonde wat het kan betekenen om kinderen en jongeren te betrekken bij het inrichten van publieke ruimte. Ze gaf ook een aantal concrete tips om hiermee aan de slag te gaan.

Een congres over jongeren kan niet zonder het verhaal van een aantal jongeren. Twee jongeren van Betonne Jeugd vertelden op unieke en doorleefde wijze welke impact een goede woonst, of net het ontbreken van een goede woonst, heeft op andere aspecten van hun leven.

Hoewel wonen een grondrecht is voor iedereen, is het duidelijk dat goed wonen voor vele jongeren nog niet de realiteit is. Hierover gingen Leen Ackaert, (beleidsadviseur bij het kinderrechtencommissariaat), Fatih De Vos (opgegroeid in Rabot, Gent en jeugdwerker), Sarah Lampen (werkzaam bij betonne jeugd) en Gert Eyckmans (directeur bij Vereniging Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen (VVH) in gesprek.

Verschillende thema’s kwamen aan bod die telkens aangekaart werden door een filmpje van de Jeugdraad. Het ging over het negatieve beeld dat bij vele burgers leeft over sociale huurders en sociale wijken en de impact die dat heeft op de kinderen en jongeren die in deze wijken opgroeien, over het tekort aan betaalbare woningen voor jongeren en over oplossingen die alternatieve vormen van wonen zou kunnen betekenen, over het betrekken van jongeren en kinderen, over het samenleven en begrip hebben voor elkaar, …

Het werd al snel duidelijk dat het hoog tijd is om met alle partners over de verschillende beleidsdomeinen heen de handen in elkaar te slaan om voor een goede woonoplossing voor iedereen. Naar jaarlijkse gewoonte sloten we af met het woonlied. Presentatrice Annabelle Van Nieuwenhuyze leidde iedereen gezwind door de voormiddag.

Werkgroepen en bezoek aan woonwijken

Na een smakelijke lunch konden de aanwezigen kiezen voor een van de drie workshops, of voor een bezoek aan het groen kwartier, luchtbal of het Museum aan de Stroom (MAS).

In werkgroep 1 gingen we na wat sociale huisvesting kan betekenen voor kinderen en jongeren. Na een overzicht van het profiel van sociale huurders en kandidaat-huurders door Tine Hendrickx van Wonen in Vlaanderen (presentatie) en een schets van de (gewijzigde) profielen van mensen in dak- en thuisloosheid door Evelien Demaerschalck, onderzoekster (presentatie) kijken we uiteraard ook graag naar de praktijk. Dit deden we met Philip Baltau van Jes (Antwerpen) en Koen Peters van sociale huisvestingsmaatschappij Vlaamse Ardennen (presentatie).

In werkgroep 2 ‘zorg dragen voor jongeren in de sociale huisvesting’ leerden we verschillende projecten kennen die in samenwerking met andere partners extra aandacht geven aan jongeren. Nicole Van Houtven (Multiversum) lichtte verschillende projecten toe waarbij ze inzetten op kwaliteitswoningen voor mensen met een psychische problematiek. Daarna ging Evelien Willems dieper in op het project Outronoom, een Project van Initiatief beschut wonen (IBW) van Zorggroep Multiversum (presentatie).

Daarna was het de beurt aan Marita Steegen (Emmaus) die het project ‘preventie van thuisloosheid van mensen met psychiatrische problemen in de regio Mechelen – Lier’ toelichtte.
Tot slot kregen Faissal Ajakaoui en Dee Van Zanden (Young Fenix) het woord. Met Young Fenix richten ze zich tot jongeren en jongvolwassenen. Met het project Straattherapeut zetten ze in op jongeren wiens welzijnsnoden onder de radar dreigen te verdwijnen. Door hun aanwezigheid op pleintjes, in jeugdhuizen,… proberen ze op een laagdrempelige manier in verbinding te staan met jongeren die het moeilijk hebben (presentatie).

In werkgroep 3 ‘Ruimte in de wijk voor iedereen’ gingen we na of er bij het ontwerpen/herinrichten van woonwijken rekening wordt gehouden met de noden van kinderen en jongeren. En op welke manier we de jongeren kunnen betrekken. We bekeken twee renovatieprojecten van naderbij. Edith Wouters (Ar-Tur) lichtte aan de hand van het renovatieproject Engelsvennen (Mol) hun aanpak toe (presentatie). Anneleen Baptist en Rein Catteeuw namen ons mee naar de wijk Sledderlo (presentatie). In beide projecten wordt er ingezet op het betrekken van bewoners. Op deze manier kan er rekening worden gehouden met hun noden. Het effectief bereiken van jongeren blijkt echter geen evidentie. Dit blijkt ook uit de verschillende projecten van Saamo. Het betrekken van jongeren vereist een specifieke aanpak (presentatie).

Andere deelnemers kozen voor het bezoek aan de wijk het Groenkwartier onder begeleiding van een vrijwilliger van buurthuis ‘gasthuis 28’, een ontmoetingsplaats voor en door buurtbewoners van het Groenkwartier of aan de sociale woonwijk Luchtbal onder begeleiding van de medewerkers van Woonhaven. Een laatste groep bracht een bezoek aan het MAS.
Iets na 16u nodigde provinciaal gedeputeerde Kathleen Helsen de aanwezigen uit om samen het glas te heffen. Wij danken op onze beurt de provincie om de prachtige accommodatie te voorzien en voor de vlotte samenwerking. We danken ook de stad Antwerpen voor hun financiële ondersteuning en de medewerkers van Huurdersbond Antwerpen voor hun extra organisatorische ondersteuning. Uiteraard danken we ook alle sprekers voor hun deskundige bijdragen en de deelnemers die moe maar geïnspireerd opnieuw naar huis vertrokken.